Ik heb een...

MRSA isolatieprotocol

MRSA isolatieprotocol
Voorbereiding

  • Doelgroep
    • Verpleegkundigen / verzorgenden
    • Huishoudelijk assistenten
    • Alle medewerkers die zorghandelingen uitvoeren
    • Medisch behandelaar

  • Locatie
    • Verpleeghuis
    • Verzorgingshuizen
    • Woonzorgcentra
    • Kleinschalige woonvormen
    • Zorglocatie voor langdurige zorg
    • Thuiszorg

  • Benodigde materialen
    • Handendesinfectans
    • Vloeibare zeep en papieren handdoekjes
    • Handschoenen
    • Beschermende kleding; vochtwerend isolatieschort met lange mouw
    • Alcohol 70%
    • Mondneusmasker
    • Desinfectiemiddel

    Voor eisen materialen zie protocol Benodigde Materialen

Toepassing

  • Doel

    Het voorkómen van verspreiding van de MRSA-bacterie.

  • Waarom

    De maatregelen in dit protocol moeten zoveel mogelijk verhinderen dat de MRSA-bacterie via contact met handen, kleding of materialen verspreid worden.

    Deze maatregelen beschermen zowel de cliënten als de medewerkers.

  • Wanneer

    MRSA-isolatie moet worden toegepast bij cliënten die -drager zijn en bij cliënten die een hoog risico hebben op MRSA-dragerschap. De behandelend arts bepaalt of een cliënt in MRSA-isolatie opgenomen/verzorgd moet worden.

    Op basis van risico-inventarisatie op en BRMO wordt beoordeeld of een cliënt mogelijk en/of heeft, waarvoor maatregelen genomen moeten worden.

    Het MRSA-isolatieprotocol is van toepassing bij werkzaamheden. Met werkzaamheden wordt bijvoorbeeld bedoeld lichamelijke verzorging, wondverzorging, bed opmaken en schoonmaak van de kamer. Enkel gespreksvoering valt niet onder werkzaamheden.
    Dit betekent dat bijvoorbeeld mantelzorgers, paramedici en vrijwilligers die werkzaamheden verrichten dezelfde maatregelen moeten nemen. En schoonmakers, die contact hebben met de omgeving van de cliënt ook.

    Voor de dagelijkse reiniging van de kamer zie Dagelijkse reiniging van een MRSA-kamer

Werkwijze

  • In dit protocol worden specifieke hygiënemaatregelen genoemd voor de isolatie van een MRSA-drager. Deze specifieke maatregelen zijn een aanvulling op de standaard maatregelen die altijd genomen moeten worden.

  • Algemeen

    • Biedt de cliënt de informatiefolder aan.
    • Overleg met cliënt of contactpersoon waar de isolatiekaart mag komen te hangen.
    • Beperk het aantal medewerkers dat de MRSA-cliënt verzorgt of behandelt.
    • Medewerkers met huidafwijkingen (eczeem, psoriasis) mogen niet betrokken worden bij de verzorging van de cliënt met .
    • Plan de verzorging van een cliënt met zoveel als mogelijk als laatste.
    • Pas de strikte basishygiënemaatregelen toe.
    • Overweeg het gebruik van verzorgend wassen doekjes.
    • Overweeg het gebruik van wegwerppo's of inzet van indien er geen po-spoeler aanwezig is.

  • Cliëntenkamer

    • De cliënt wordt verzorgd op een 1-persoonskamer;
    • De cliënt beschikt over een eigen badkamer en toilet. Indien geen eigen toilet beschikbaar is, gebruik dan een postoel;
    • Bij de ingang van de kamer is mogelijkheid voor opslag van de benodigde beschermende middelen (bijvoorbeeld in een kast of in een voorportaal);
    • Aan de cliëntenkamer worden geen extra bouwtechnische eisen gesteld;
    • Bij voorkeur staan er geen stoelen met stoffen bekleding;
    • Leg op de cliëntenkamer een 24-48 uurs voorraad neer van benodigde materialen;
    • Breng aan de binnenkant van de kamer deur of op een andere zichtbare plaats in de kamer de isolatiekaart, in overleg met cliënt of contactpersoon, als signaal dat bij deze cliënt extra maatregelen nodig zijn;
    • Indien de isolatiekaart op de voorkant van de deur wordt bevestigd, dan eerst overleggen met cliënt of contactpersoon.

  • In zorginstellingen geldt dat de matras:

    • ondoorlaatbaar moet zijn voor vocht;
    • met desinfectans afneembaar moet zijn;
    • geen scheurtjes of gaatjes mag vertonen;
    • indien de matras hier niet aan voldoet, dan moet de matras na de isolatie weggegooid worden.

  • Persoonlijke beschermingsmiddelen

    Draag bij de verzorging van de cliënt de volgende persoonlijke beschermingsmiddelen:

    • Isolatiejas met lange mouwen (bij voorkeur met manchet);
    • Handschoenen; trek deze over de manchet van de isolatiejas;
    • Mondneusmasker type II(R).

    Draag de persoonlijke beschermingsmiddelen bij werkzaamheden ( bijv. lichamelijke verzorging van de cliënt, van badkamer/toilet en opmaken van het bed)

    Voor eisen aan materialen zie protocol Benodigde materialen.

  • Aankleedprocedure

    Trek als volgt de beschermende middelen aan, vóórdat je begint met de lichamelijke verzorging van de cliënt: zie ook isolatiekaart

    1. Mondneusmasker voordoen
    2. Isolatiejas aantrekken
    3. Handschoenen aantrekken

    Dit protocol is ook van toepassing op cliënten in de thuiszorg met (verdenking op) .

    Thuiszorg: In verband met de privacy van de cliënt: trek de binnen, in de hal aan.

  • Tijdens verzorging van cliënt op de cliëntenkamer

    • Houd tijdens de zorg de kamerdeur gesloten.

  • Wasgoed/afval

    • Verzamel in een waszak en afval in een vuilniszak.
    • Sluit de zak en voer de zak daarna op de normale wijze af.
    • Neem waszakken of afvalzakken niet mee naar andere cliëntenkamers.
    • Er is geen reden om gekleurde of gelabelde waszakken te gebruiken.
    • Kleding die door de familie gewassen wordt verzamelen in een plastic zak en afgesloten laten meenemen naar huis. Voor de familie gelden geen extra maatregelen.

  • Serviesgoed

    • Voor serviesgoed gelden geen extra maatregelen.
    • Er is geen reden om serviesgoed te gebruiken.

  • Medische/ verpleegkundige materialen

    Laat zoveel mogelijk alle medisch en verpleegkundig materiaal op de kamer.

    Medisch en verpleegkundig materiaal moet na gebruik worden gereinigd en gedesinfecteerd voordat het hergebruikt wordt bij een andere cliënt. Dit geldt ook voor materialen/hulpmiddelen die worden gedeeld/uitgeleend via bijvoorbeeld een uitleencentrale.

    • Bijv. stethoscoop, bloeddrukmeter, oor thermometer, waskommen, po, urinaal.
    • Maak de materialen huishoudelijk schoon en desinfecteer de materialen die in direct contact zijn geweest met de cliënt.
    • Desinfecteer de stethoscoop en oor thermometer met alcohol 70%. Bevochtig de verpleegmaterialen met alcohol en laat het aan de lucht drogen.
    • Desinfecteer waskommen, po en urinaal in een pospoeler, zie het protocol Reiniging en desinfectie van (verpleeg)materialen.
    • Indien geen pospoeler aanwezig: reinig en desinfecteer waskommen, po en urinaal handmatig, zie het protocol Omgaan met po en urinaal.
    • Overweeg het gebruik van po zak en/of urinaalzak met absorptiemateriaal

  • Omkleedprocedure voor het verlaten van de kamer

    Zie ook isolatiekaart

    Trek als volgt de beschermende middelen uit, vóór het verlaten van de kamer.

    1. Handschoenen uittrekken en in de afvalemmer gooien
    2. Handen desinfecteren
    3. Isolatiejas uitdoen en weggooien in afvalemmer
    4. Mondneusmasker afdoen en de afvalemmer gooien
    5. Desinfecteer de handen met handendesinfectans

  • Deelname aan sociale activiteiten door cliënt

    De cliënt mag wel buiten de kamer aan sociale activiteiten deelnemen of naar een dagbehandeling op onderstaande voorwaarden:

    • Indien de cliënt wonden, sondes, drains, PEG sonde of een katheter heeft moet deze afgedekt zijn en niet lekken;
    • De cliënt wordt geïnstrueerd over en men zit toe op de uitvoering ervan;
    • De cliënt gebruikt in ieder geval eigen toilet.

    Bij twijfel overleg dan altijd met de of met de deskundige infectiepreventie en/of arts-microbioloog.

  • Inzet zwangeren

  • Paramedici

    • Paramedici moeten dezelfde maatregelen nemen als verzorgenden (zie hierboven) in de volgende situaties;
      • bij met de cliënt tijdens lichamelijke verzorging/onderzoek. Criterium: indien een cliënt zich (deels) moet ontkleden dan geldt dit als .
      • bij aanwezig zijn in de cliëntenkamer tijdens verzorging/onderzoek.
    • Paramedici hoeven in de overige situaties geen aanvullende maatregelen te nemen.
    • Desinfecteer bij het verlaten van de cliëntenkamer de handen.

  • Bezoek

    • Bied bezoekers de informatiefolder aan.
    • Bezoekers worden vooraf ingelicht en geïnstrueerd door de verantwoordelijk verzorgende.
    • Bezoekers die op de cliëntenkamer zijn geweest, moeten de handen voordat zij weggaan.
    • Bezoekers die actief deelnemen aan de lichamelijke verzorging van de cliënt nemen dezelfde voorzorgsmaatregelen als het verzorgend/verplegend personeel.
    • Onder bezoekers vallen ook de pastoraal medewerker en de huisarts, indien zij geen lichamelijke verzorging/onderzoek verrichten bij de cliënt.

  • Relatie met andere protocollen

  • Opmerkingen

    Toelichting:

    Toelichting

    Indien de voorgeschreven isolatiemaatregelen niet uitgevoerd kunnen worden, dan overlegt de behandelend arts met een deskundige infectiepreventie en/of arts-microbioloog om hiervoor een oplossing te zoeken.

    Afwijken van de voorgeschreven isolatiemaatregelen kan alleen in overleg met de deskundige infectiepreventie en/of arts-microbioloog.

  • Het afwijken van het protocol wordt als volgt gecommuniceerd:

    • De verantwoordelijk verzorgende legt de afwijkende maatregelen vast in het zorgdossier van de cliënt;
    • De verantwoordelijk verzorgende stelt in overleg met de leidinggevende de betrokken medewerkers op de hoogte;
    • de behandelend arts stelt de cliënt op de hoogte van de afwijkende maatregelen en de reden hiervoor.
Verantwoordelijkheden

  • Medisch behandelaar

    • stelt isolatie in;
    • informeert de cliënt over de maatregelen;
    • beslist wanneer isolatiemaatregelen opgeheven kunnen worden;
    • coördineert de medische gang van zaken rondom opname en behandeling;
    • is verantwoordelijk voor informatieoverdracht bij overplaatsing van de cliënt;
    • maakt afspraken met arts-microbioloog over vervolgkweken bij de cliënt.

  • Leidinggevende

    • informeert de medewerkers over de isolatie;
    • zorgt voor adequate personele bezetting;
    • zorgt voor voldoende beschermende middelen.

  • Verzorgenden/ verpleegkundigen/ huishoudelijk assistenten

    • volgen de instructies in dit protocol.

  • Werkgever

    • biedt benodigde materialen aan die aan de gestelde normen voldoen.

  • Zelfsturende teams

    Verantwoordelijkheden bij zelfsturende teams - een voorbeeld

Appendix

  • Definities

    • Cliëntgebonden

      Materialen moeten altijd bij één en dezelfde cliënt worden gebruikt.

    • NEN

      Een standaard waarin alle Nederlandse Normen voor allerlei gebruiksvoorwerpen, maar ook voor processen worden vastgelegd. Voor bijna alles is wel een norm beschikbaar, van gebruiksvoorwerpen tot de bescherming van persoonsgegevens.

    • Wasgoed

      Gebruikt linnengoed, zoals kleding, handdoeken, washandjes, beddengoed, keukenlinnen etc. Vuil wasgoed moet gescheiden zijn van schoon linnengoed.

    • Disposable

      Materialen die na eenmalig gebruik weggegooid worden

    • Desinfecteren

      Het irreversibele activering of reductie van micro organismen op levenloze oppervlakken tot een aanvaardbaar geacht niveau

    • Intensief contact

      Het directe contact met de cliënt tijdens verpleging, verzorging, hulp bij toiletgang, behandeling of onderzoek van de cliënt. Hierbij is sprake van lichamelijk contact met de cliënt en/of met lichaamsvochten, excreta of niet-intacte huid.

    • Beschermende kleding

      Bijvoorbeeld een vochtwerend schort of isolatiejas met lange mouwen. Het dragen van beschermende kleding voorkomt besmetting van de eigen (dienst)kleding met lichaamsvloeistoffen en wordt cliëntgebonden gedragen.

    • Schoonmaken

      Het verwijderen van zichtbaar en onzichtbaar vuil. Voorkomt dat micro-organismen zich kunnen handhaven en vermeerderen en worden verspreid.

    • Po-zak

      Een wegwerpzak die in de po of po-emmer wordt gelegd, met daarin een absorberend materiaal om urine en feces in te laten dikken. De po-zak is voor eenmalig gebruik.

    • Vrijwilliger

      in dit protocol gaat het specifiek over vrijwilligers die werken met voeding.

    • BRMO

      Bijzonder resistente micro-organismen. Dit zijn (ziekmakende) micro-organismen die ongevoelig zijn voor de eerste keus antibiotica of tegen een combinatie van antibiotica. Zonder aanvullende maatregelen kunnen deze BRMO's tot verspreiding leiden.

    • MRSA

      Meticilline Resistente Staphylococcus Aureus. Een Staphylococcus aureus bacterie die ongevoelig is voor een aantal antibiotica.

    • Handhygiëne

      Handhygiëne betreft het reinigen, of desinfecteren en het geregeld aanvullend verzorgen van de handen, polsen en onderarmen.

    • Einddesinfectie

      Het desinfecteren, voorafgegaan door reinigen, van oppervlakken of een ruimte.

    • Medisch behandelaar

      Een zorgverlener die beroepsmatig medische behandelingen uitvoert of coördineert bij een patiënt. Dit kan een specialiste ouderengeneeskunde zijn maar ook verpleegkundig specialisten of physician assistants.

  • Literatuur

    Richtlijnen SRI

Updategeschiedenis
Type Omschrijving Datum Details
Wijziging Aanpassingen volgens SRI-Richtlijn MRSA in de langdurige zorg 05 november 2025
Wijziging Controle bij publicatie 01 mei 2023